İçinde yaşadığımız krizi halkın anlayacağı dille anlatan bir fıkra bana e-posta ile geldi. O kadar beğendim ki hemen tercüme edip sizlerle paylaşmaya karar verdim. Umarım beğenirsiniz.
Heidi'nin (Haydi okunur) Berlin'de bir barı vardır. Satışlarını artırmak için müşterilerine (çoğu işsiz alkoliklerdir) veresiye içki satmaya başlar. Heidi bilgisayarlı bir veresiye sistemi oturtmak için müşterilerine bir de kart verir. Bu kart sayesinde verilen her içki atlanmadan bilgisayar sistemine girmektedir.
Heidi'nin barının ünü tüm Berlin'de yayılır, içerisi her saat tıklım tıklım dolar.
Bunu gören Heidi daha çok kazanacağını düşünerek fiyatlara zam yapar. Satışlar inanılmaz artar.
Aynı sokakta, yeni açılan banka şubesinin genç ve dinamik müdürü, işini büyütmesi için Heidi'ye kredi satmak ister. Heidi'nin alacak defterindeki rakamların büyüklüğünü görünce Heidi'nin kredi limitini artırır. Alkolik müşterilerin borçlarının ödenme riskini gözardı ederek teminat olarak alır. Heidi üç şube daha açar.
Banka'nın menkul kıymetler merkezindeki uzman bankacılar alınan bu teminatlardan DRINKBONDS, ALKBONDS and PUKEBONDS adlı tahviller üretirler ve bunları uluslararası piyasalarda pazarlarlar. Hiç kimse bu kağıtların kısaltmalarının ne olduğunu anlamaz, bunların garantisini sorgulamaz. Kağıtlar elden ele dolaşır fiyatları sürekli artar.
Bir gün kağıda talep hala devam eder ve fiyatı artarken, bankanın risk yöneticisi bu kağıtların üstüne kurulduğu Heidi'nin alacaklarını araştırmaya başlar. Alacakların ödenmeme riski konusunda üst yönetime uyarıcı bir rapor gönderir. Banka üst yönetimi her şey yolunda giderken ortalığı karışıtran bu münafıkı işten kovar.
Sonra...
Gerçekten ayyaşlar borçlarını ödeyemezler...
Heidi kredilerini ödeyemeceğini ilan eder, iflasını ister...
DRINKBONDS, ALKBONDS fiyatları %90 oranında düşer. PUKEBONDS fiyatları %80 düştükten sonra orada dengelenir.
Bu arada Heidi'nin tedarikçileri zor durumdadırlar. Şarap tedarikçisi hem alacaklarını tahsil edemediğinden, hem de olan tüm nakdini batan tahvillerde değerlendirdiğinden hemen iflas eder. Bira tedarikçisi de rakibi tarafından satın alınır.
Kağıtları çıkaran banka devletten kurtarma talep eder.
Bankaların batmasını göze alamayan hükümet bankayı kurtarır.
Kurtarma için kullanılan fonlar içki içmeyen mükelleflerin vergileri ile karşılanır.
İşte size bu krizin açıklaması...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder